Środki przymusu bezpośredniego – kiedy kwalifikowany ochroniarz może z nich skorzystać? Ustawa o ochronie osób i mienia podaje definicję pracownika ochrony w trojaki sposób. Według niej pracownikiem ochrony jest zarówno osoba, która została wpisana na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub zabezpieczenia technicznego, ale także osoba, która wykonuje zadania ochrony w zakresie niewymagającym wpisu na wcześniej wspomniane listy.
Pracownik zatrudniony w firmie ochroniarskiej wykonuje pracę w zakresie usług ochrony osób i mienia, ale czy wiesz kiedy jest on uprawniony do użycia środków przymusu bezpośredniego? Z poniższego artykułu dowiesz się jakie narzędzia zaliczane są do środków przymusu bezpośredniego, kiedy pracownik agencji ochrony może z nich skorzystać oraz w jaki sposób mogą być one użyte. Zapraszamy do lektury.
Co zalicza się do środków przymusu bezpośredniego?
Legalne stosowanie środków przymusu bezpośredniego wcale nie musi wiązać się z pracą w policji – takie prawo posiadają również pracownicy zatrudnieni w agencji ochrony osób i mienia. Jeżeli chcesz dowiedzieć się kiedy i w jakim zakresie mogą zostać one użyte, to zapoznaj się z dalszą częścią artykułu. Zacznijmy od tego, jakie przedmioty zaliczane są do środków przymusu bezpośredniego. Wśród środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez kwalifikowanych ochroniarzy znajdują się głównie: siła fizyczna – w tym chwyty obezwładniające i samoobrona, kajdanki, pałki oraz ręczne miotacze gazu. Według ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej do środków takich zaliczają się również:
- kaftan bezpieczeństwa,
- kask zabezpieczający,
- pas obezwładniający,
- czy też pociski niepenetracyjne.
Środki przymusu bezpośredniego to także wiele innych przedmiotów, których stosowanie uzależnione jest od rodzaju wykonywanej ochrony i służby.
W jaki sposób pracownik ochrony może skorzystać ze środków przymusu bezpośredniego?
Stosowanie środków przymusu bezpośredniego jest regulowane przez wspomnianą wcześniej ustawę. Nakłada ona obowiązek korzystania z tego typu środków w taki sposób, aby były one dostosowane do skali zagrożenia. Pracownik ochrony powinien w pierwszej kolejności zastosować taki środek, który nie wyrządza dużych szkód i dolegliwości danej osobie, a dopiero w czasie, gdy on nie zadziała upoważniony jest do skorzystania z innych przedmiotów. Rozważmy daną sytuację na konkretnym przykładzie. Załóżmy, że pracownik ochrony zauważa osobę trzecią, która dokonuje dewastacji ściany ochranianego przez niego budynku. W pierwszej kolejności powinien on wydać polecenia słowne, a dopiero, gdy nie przyniosą one skutku, upoważniony jest do skorzystania z technik obezwładniających. Nie jest jednak wskazane w tym przypadku natychmiastowe zastosowanie takich przedmiotów, jak np. ręczne miotacze gazu. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest użycie więcej niż jednego środka przymusu bezpośredniego w jednym czasie – takie sytuacje mogą się zdarzyć np. gdy pracownik zajmuje się ochroną osobistą VIP.
Użycie środków przymusu bezpośredniego
Według ustawy o ochronie osób i mienia dozwolone jest używanie przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego – jednak tylko tych, które zostały ściśle określone. Pracownikowi ochrony przysługuje prawo do użycia siły fizycznej, jeśli w grę wchodzi obrona, obezwładnienie lub przetransportowanie osoby zakłócającej porządek – nie ma on jednak prawa do ataku na daną osobę. Ponadto, na wyposażeniu ochrony mogą znajdować się kajdanki – które pracownik może założyć na ręce danej osoby. Pracownik agencji ochrony mienia nie może jednak używać środków przymusu bezpośredniego w każdej sytuacji, którą uzna za stosowną. Jeżeli pracownik zajmuje się ochroną fizyczną obiektów lub patroluje dany teren, to przymus bezpośredni może być zastosowany jedynie:
- w celu ujęcia sprawcy lub udaremnienia pościgu,
- podczas trwania pościgu,
- w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony, bądź osoby postronnej,
- w celu pokonania czynnego oporu,
- jako przeciwdziałanie bezpośredniemu zamachowi na ochraniane mienie,
- jako działanie przeciwdziałające niszczeniu mienia.
Kiedy pracownik ochrony znajduje się poza obiektem lub obszarem chronionym, to nie może korzystać ze środków przymusu bezpośredniego – za wyjątkiem zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub przekazania ujętej osoby w ręce odpowiednich organów.
Korzystanie ze środków przymusu bezpośredniego przez niekwalifikowanego pracownika
Jak już wiesz, kwalifikowany pracownik ochrony ma prawo do użycia środków przymusu bezpośredniego, ale co z pracownikiem niekwalifikowanym? Ochroniarz taki nie zostanie wyposażony w odpowiednie przedmioty przez pracodawcę, a na jego legitymacji nie znajdziemy informacji na temat tego, że jest on upoważniony do ich użycia. Jednak prawo nie może zabronić mu posiadania środków służących do samoobrony. W związku z tym, osoba pracująca jako niekwalifikowany ochroniarz może posiadać przy sobie własny środek do samoobrony, którego może użyć w sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu.